Bij de aanschaf van een nieuwe auto heeft u de keuze uit een handgeschakelde bak of een automatische versnellingsbak. In die twee groepen zijn vervolgens nog allerlei verschillende types en modellen.
Het lijkt erop dat de handgeschakelde versnellingsbak steeds meer plaatsmaakt voor auto’s die voorzien zijn van automatische bakken. Automatische versnellingsbakken hebben als voordeel dat de bestuurder niet meer hoeft te schakelen. Er zijn verschillende soorten automatische transmissies.
Een van die automatische transmissies is de sequentiële versnellingsbak. Velen kennen deze versnellingsbak vanuit de racewereld en motoren, maar hij is ook te gebruiken in een personenauto. Lees hier wat een sequentiële versnellingsbak is en wat het rijden ermee betekent voor de bestuurder.
Wat is een sequentiële versnellingsbak precies?
De meeste auto’s hebben een versnellingsbak waarmee versnellingen overgeslagen kunnen worden. Van zijn twee naar zijn vier schakelen kan zonder eerst naar zijn drie te gaan. Maar bij een sequentiële versnellingsbak wordt opvolgend geschakeld: sequentieel betekent ook ‘opvolgend’. Alle versnellingen worden doorlopen zonder er een over te slaan. De bestuurder wordt dus verplicht om van één, naar twee, naar drie en zo verder te schakelen.
De sequentiële versnellingsbak is geen echte automaat, maar afgeleid van een handbak: het is in feite een semi-automaat. Er is geen koppeling, maar de auto schakelt wel zelf. Daarbij kun je alleen maar één versnelling opschakelen, of één versnelling terugschakelen.
De reden dat mensen ervoor kiezen om een personenauto te kopen met een sequentiële versnellingsbak heeft onder andere te maken met het feit dat de handeling voor het schakelen eenvoudiger is. Bij een handgeschakelde versnellingsbak moet de bestuurder de pook naar de juiste versnelling bewegen. Vooral de achteruit kan soms even zoeken zijn.
Wie gebruikmaakt van de sequentiële versnellingsbak slaat dit hele proces over. Het enige dat de bestuurder hoeft te doen is tegen een pook of pal duwen of trekken.
Een andere belangrijke reden om voor een sequentiële versnellingsbak te kiezen, is de snelheid. Daarover later meer.
Verschillende motorvoertuigen maken standaard gebruik van de sequentiële versnellingsbak. Het gaat hierbij onder andere om motoren, scooters en brommers. Als het gaat om auto´s wordt de techniek regelmatig gebruikt voor raceauto´s, maar dat wil niet zeggen dat het niet mogelijk is voor een gewone auto.
Hoe de sequentiële versnellingsbak werkt
Om uit te leggen hoe de sequentiële versnellingsbak werkt gaan we eerst even terug naar de gewone handgeschakelde versnellingsbak. Een gewone handgeschakelde versnellingsbak is een redelijk complex onderdeel van de auto dat bestaat uit assen met daarop tandwielen. Om te schakelen moeten de tandwielen verschoven worden om uiteindelijk meer of minder vermogen te kunnen overzetten.
Om bij een handgeschakelde versnellingsbak van versnelling te wisselen schakelen we in een H patroon. Elke keer als geschakeld wordt gaat de auto uit een versnelling, heel even in neutraal en weer in een andere versnelling. Deze manier van schakelen kost tijd en dat is precies de reden dat in sommige auto´s, en dan vooral raceauto´s, sequentiële versnellingsbakken worden gebruikt.
Het sequentiële schakelsysteem is eenvoudig. Duw de hendel naar voren om een versnelling hoger te gaan. Om terug te schakelen moet de hendel naar achteren worden getrokken. Deze manier van schakelen gaat sneller waardoor de auto tijdens het rijden geen vermogen verliest. Het gas hoeft bovendien niet losgelaten te worden. Een sequentiële transmissie is dan ook ideaal voor liefhebbers van snelheid.
De techniek is vergelijkbaar met die van een handgeschakelde auto, met schakelmoffen en schakelstangen. De H-vorm die je met de pook maakt, doet de versnellingsbak eigenlijk voor jou: dat is het automatische deel van dit systeem. In plaats van verschillende schakelstangen, die verbonden moeten worden door te schakelen met dat H-patroon, heeft deze koppeling een schakelrol. De vormen in de rol zorgen ervoor dat de opeenvolgende versnellingen gepakt worden. Zo kan de auto alleen een versnelling door of een versnelling terug: hetzelfde principe als bij een motor.
De voordelen van de sequentiële versnellingsbak
Een sequentiële versnellingsbak is gemaakt voor snelheid. Maar daarnaast zijn er nog meer voordelen.
De voordelen van de sequentiële versnellingsbak:
- Het is sneller om met een sequentiële versnellingsbak te schakelen. In plaats van het maken van een H beweging kan met een duwtje naar voren of naar achteren geschakeld worden, dat kan zonder te kijken. Bij een motor bedient u het schakelmechanisme met de voet. Schakelen in H-vorm met de voet zou knap lastig worden.
- Een belangrijk voordeel van de sequentiële versnellingsbak is dat het schakelen nooit fout kan gaan. Of nu naar boven of terug wordt geschakeld, de tandwielen komen nooit verkeerd uit. Bij handgeschakelde auto´s kunnen de tandwielen gaan ratelen als de koppeling te snel op komt of als per ongeluk in de verkeerde versnelling wordt geschakeld. Dit zorgt voor meer slijtage en kan schade tot gevolg hebben.
- Wie de sequentiële versnellingsbak niet gebruikt om te racen zal merken dat het brandstofverbruik lager ligt dan bij een handmatige versnellingsbak. Dat komt omdat deze versnellingsbakken efficiënter schakelen.
- Het gebruik van dit type versnellingsbak zorgt ervoor dat er voor het schakelen minder lang nagedacht hoeft te worden door de bestuurder. Bij een handgeschakelde versnellingsbak is het belangrijk om te weten in welke versnelling de auto staat voordat geschakeld wordt. Het enige dat de bestuurder moet weten bij een sequentiële versnellingsbak is ‘wil ik op of terug schakelen’. De precieze versnelling maakt niet uit, met een druk of duw tegen de pook wordt de versnelling veranderd.
- De versnellingspook van een sequentiële versnellingsbak neemt minder plek in dan een gewone versnellingspook. Dit is voor een gewone personenauto niet super belangrijk, maar in een raceauto maakt het wel uit. Zowel ruimte als gewicht kunnen een rol spelen bij het wel of niet winnen van een race.
De nadelen van een sequentiële versnellingsbak:
- Een groot nadeel aan een sequentiële versnellingsbak is de prijs. De bak kost meer dan een gewone versnellingsbak.
- Een sequentiële versnellingsbak is niet altijd even praktisch als je binnen de bebouwde kom woont of hier veel komt. Wie door een woonwijk rijdt zal merken dat het soms prettig is om versnellingen over te slaan. Dat kan bij deze versnellingsbak helaas niet.
- Dit type versnellingsbak heeft meer onderhoud nodig.
- Wie houdt van het gevoel van handmatig schakelen zal schakelen met een sequentiële versnellingsbak een beetje saai vinden. Het komt een beetje in de buurt van automaat rijden.
Deze auto’s hebben een automatische sequentiële versnellingsbak
De automatische sequentiële versnellingsbak zaten onder andere in de wat oudere BMW M3 CSL, Ferrari 355 F1 en Lamborghini Aventador. Deze versnellingsbakken zitten nu nog steeds in de Audi R8 en in de Smart. Er zijn niet veel andere auto´s voor op de weg die standaard geleverd worden met een sequentiële versnellingsbak. De meeste auto’s die hierboven zijn genoemd zijn ook wat ouder, de Lamborghini komt bijvoorbeeld uit 2010. De reden dat deze transmissie aan populariteit inlevert, is dat tegenwoordig vaker gekozen wordt voor een transmissie met dubbele koppeling versnelling.
De sequentiële versnellingsbak versus de dubbele koppeling versnelling
De sequentiële versnellingsbak en de dubbele koppeling versnelling wordt ook wel dual clutch transmission (DCT) of Direct-Shift Gearbox (DSG) genoemd. Deze worden vaak met elkaar vergeleken.
Een versnellingsbak met DSG heeft twee koppelingen die samenwerken. Dat wil trouwens niet zeggen dat de bestuurder handmatig moet schakelen. Het is een automatisch proces dat net even iets anders werkt dan een standaard automatische versnellingsbak.
Tijdens het rijden kiest de DSG voor een bepaalde versnelling in een van de transmissies. Als via sensoren gemeten wordt dat de auto moet schakelen, zal de nieuwe versnelling in de andere transmissie worden gezet. Hierdoor duurt schakelen nog maar een paar milliseconden.
De DSG is een veel gebruikte versnellingsbak voor personenauto’s. De sequentiële versnellingsbak wordt in de praktijk vooral gebruikt voor heel sportieve auto’s, of raceauto’s.
Ik wil een sequentiële versnellingsbak
Na het ontdekken van alle voordelen van een sequentiële versnellingsbak overweegt u misschien om er ook een te laten installeren in uw auto. Of dat mogelijk is hangt af van de auto die u rijdt. Voor sommige auto´s zal de sequentiële versnellingsbak voor meer rijplezier zorgen. Maar dat is niet altijd het geval. Vraag daarom om advies van een professional met ervaring in sequentiële versnellingsbakken.
