Tussen de bestuurdersstoel en de bijrijdersstoel (maar soms ook aan het stuur) staat ‘ie trots: de versnellingspook, of schakelpook. Vooral voor handgeschakelde bakken is deze belangrijk, maar ook automaten moeten in de achteruit of parkeerstand gezet worden. De versnellingspook is meestal heel degelijk, maar moet toch ook wel eens vervangen worden. Waarom en wanneer moet de versnellingspook dan worden vervangen? Lees hier meer!
Leestip: Help! Mijn versnellingspook zit los, wat nu!?
Mijn versnellingspook werkt niet meer
Een versnellingpook gaat lang mee, maar elk stukje techniek met bewegende onderdelen slijt op den duur. Ook de schakelpook. Enkele signalen dat u uw versnellingspook of schakelmechanisme moet vervangen zijn:
- U voelt veel trillingen of weerstand wanneer u de versnellingspook gebruikt. Dit komt bijvoorbeeld doordat er iets los zit of gebroken is in het schakelmechanisme.
- De versnellingspook springt vanzelf uit de versnelling in z’n vrij. Dit kan betekenen dat iets de vergrendeling van de versnellingen verhindert.
- U heeft moeite met schakelen of in de versnelling komen. Dit betekent dat iets de schakelverbinding blokkeert of verkeerd uitlijnt.
- Als u knarsende of piepende geluiden hoort wanneer u schakelt, duidt dat op slijtage van de onderdelen van de versnellingspook.
- Als de versnellingen niet goed in elkaar passen, komt dat soms ook door de pook. Het kan ook betekenen dat er een probleem is met andere onderdelen van de versnellingsbak, dus een bezoek aan een specialist is dan een goed idee.
Lees ook: Alle symptomen van een versleten koppeling.
Wanneer moet u de versnellingspook vervangen?
Als de auto protesteert als u schakelt, kan het zijn dat de versnellingspook versleten is. Dit komt vaak voor als u bijvoorbeeld veel file rijdt of vaak zware ladingen vervoert. Ook kan een botsing ervoor zorgen dat je versnellingspook beschadigd raakt en niet meer goed werkt.
Redenen om de versnellingspook te vervangen zijn bijvoorbeeld de volgende.
Versleten onderdelen en slijtage
Na verloop van tijd slijten onderdelen van de versnellingspook, waardoor schakelen minder soepel en nauwkeurig gaat. Hierdoor ontstaan problemen zoals het niet kunnen selecteren van bepaalde versnellingen, het uit de versnelling terugspringen van de pook of vreemde geluiden of trillingen tijdens het schakelen. Let vooral op de afstelling van de versnellingspook.
Beschadiging door een botsing of ongeval
Een ongeval is sowieso vervelend en zorgt vaak voor schade. Die schade zit soms in de versnellingspook, vooral bij een aanrijding van achteren. Soms verbuigt of breekt de pook, die daardoor vervangen moet worden. Die verbuiging is niet altijd direct zichtbaar, wees alert tijdens het rijden na een aanrijding.
Verandering in rijgedrag of rijomstandigheden
Als uw rijgedrag of rijomstandigheden veranderen, kan dit leiden tot overmatige slijtage van de versnellingspook. Op termijn moet u wellicht de versnellingspook vervangen. Dit gebeurt bijvoorbeeld als u vaak in de file staat en daardoor veel schakelt, of als u vaak zware ladingen vervoert met uw auto. Dat verkort de levensduur van de versnellingspook.
Aanbevolen vervangingsperiode door de fabrikant
Sommige autofabrikanten bevelen aan om de versnellingspook periodiek te vervangen als onderdeel van het onderhoud. Dit kan variëren van elke 50.000 tot 100.000 kilometer, afhankelijk van het type auto en de omstandigheden waaronder u de auto gebruikt. In het onderhoudsboekje van uw auto staat deze informatie.
Hoe vaak moet ik de versnellingspook vervangen
Hoe vaak de pook vervangen moet worden, hangt af van veel factoren: het model en merk van de auto, is het een handgeschakelde bak of een automaat (die hebben immers ook een pook, waar u uiteraard veel minder gebruik van maakt) en hoe veel u rijdt Ook onderhoud draagt bij aan een langere levensduur van de pook. Er wordt wel gesproken over 50.000 kilometer, maar in de praktijk is dat vaak veel meer.
De versnellingspook zelf is meestal duurzamer dan het schakelmechanisme. Hij is vaak van metaal en gaat meestal lang mee. Als u echter scheuren, buigingen of schade aan uw versnellingspook opmerkt, moet u ‘m vervangen. De kosten van het vervangen van een versnellingspook zijn afhankelijk van het type en de kwaliteit van het materiaal.
Wat doet de versnellingspook?
Heel simpel gezegd is de versnellingspook de hendel waarmee u tussen verschillende versnellingen schakelt. De versnellingspook bevindt zich doorgaans in het midden van de auto, tussen de bestuurders- en passagiersstoel, en is verbonden met de versnellingsbak onder de motorkap.
Er zijn verschillende soorten versnellingspoken, afhankelijk van het type versnellingsbak. De handgeschakelde versnellingspook heeft meestal vijf of zes standen (versnellingen) plus een achteruitstand. U beweegt de pook zelf om te schakelen en drukt daarbij het koppelingspedaal in om de verbinding tussen de motor en de versnellingsbak te verbreken.
De automaat versnellingspook heeft meestal vier standen: parkeren (P), achteruit (R), neutraal (N) en rijden (D). U zet de pook in de gewenste stand en de auto schakelt automatisch, zonder het gebruik van een koppelingspedaal.
Een semi-automaat versnellingspook lijkt op een automaat versnellingspook, maar biedt vaak ook de mogelijkheid om handmatig te schakelen met knoppen of flippers aan het stuur of aan de pook zelf. Ook hier gebruik je geen koppelingspedaal, maar bepaalt u zelf in welke versnelling u wilt rijden.
De versnellingspook stelt u in staat om handmatig de overbrengingsverhouding van de versnellingsbak te selecteren, afhankelijk van de rijsnelheid en de belasting van de motor, wat we in de volksmond ‘schakelen’ noemen. In de auto bewegen de schakelvorken in de versnellingsbak, die vervolgens de tandwielen verschuiven en daarmee de versnelling veranderen. Moderne auto’s tonen vaak op het dashboard in welke versnelling de auto staat om de bestuurder te helpen bij het schakelen. Daarnaast kan de versnellingspook een beveiligingsmechanisme hebben dat voorkomt dat je per ongeluk van de ene naar de andere versnelling gaat zonder eerst de koppeling in te trappen.
Zo blijft de versnellingspook zo lang mogelijk in goede staat
U draagt zelf bij aan de levensduur van de versnellingspook en de versnellingsbak. Vermijd agressief rijgedrag en abrupte schakelbewegingen om overmatige slijtage van de pook te voorkomen. Stel de versnellingen goed af, zodat de pook is uitgelijnd met de transmissie en de versnellingen niet overslaan of slippen. Schakel de auto in neutraal wanneer u stilstaat, bijvoorbeeld bij een stoplicht, om de versnellingspook en andere onderdelen van de transmissie te ontlasten. Uiteraard raden we goed onderhoud aan. De garage controleert de versnellingspook en versnellingsbak op slijtage. Zo ontdekt u (potentiële) problemen op tijd en voorkomt u verdere ontwikkeling.
Vermijd het overbelasten van de auto, bijvoorbeeld door zware ladingen te vervoeren of de auto te gebruiken voor activiteiten waarvoor deze niet bedoeld is. Dit kan extra slijtage en problemen met de versnellingspook en andere transmissieonderdelen veroorzaken. Stofzuig regelmatig rondom de versnellingspook en houd dit gebied schoon, aangezien zand en stof op lange termijn schade kunnen veroorzaken.
De versnellingspook is belangrijk voor elk type auto. Goed onderhoud is belangrijk, voor uw veiligheid en voor de levensduur van de auto. Maak direct een afspraak!
