Een handgeschakelde auto blijft populair, ondanks de opkomst van de automaat. 47% van alle geproduceerde auto’s in 2020 waren handgeschakelde auto’s. In Europa is een handgeschakelde auto momenteel nog de norm. Daarom leren veel mensen rijden in een schakelbak. Als automobilist met een rijbewijs kunt u natuurlijk schakelen, maar toch zijn er verschillende tips om dit nog effectiever te doen. Zo kunt u de levensduur van uw auto verlengen. In dit artikel vindt u vijf tips voor handmatig schakelen.
Hoe werkt handmatig schakelen?
Een handgeschakelde auto kenmerkt zich door een versnellingspook met zes versnellingen (vijf vooruit en één achteruit) en de koppeling. Met deze twee onderdelen is het mogelijk om te schakelen. De versnellingspook is verbonden met de schakelstangen. Deze stangen zijn verbonden aan schakelvorken, die weer vastzitten aan draaiende tandwielen. Hoe hoger de versnelling, des te groter het tandwiel. Om de tandwielen in elkaar te laten grijpen zitten er synchromeshringen in de versnellingsbak. Deze ringen zorgen ervoor dat de tandwielen even snel draaien zodat een verbinding met elkaar mogelijk is. Als u de koppeling gebruikt, ontkoppelt u de tandwielen van elkaar. De auto staat dan even niet in een versnelling. Met een ingetrapte koppeling is het mogelijk om naar een andere versnelling te schakelen.
Als u niet meer kunt schakelen is de kans groot dat er iets in uw versnellingsbak kapot is. U kunt dan een versnellingsbak revisie aanvragen. Bij een versnellingsbak revisie worden alle onderdelen van uw versnellingsbak gecontroleerd op gebreken. Als er onderdelen kapot zijn, worden deze vervangen. Zo kunt u snel weer de weg op. Soms gaat een versnellingsbak stuk doordat deze niet op de juiste manier gebruikt wordt: we leren onszelf slechte gewoonten aan als het gaat om schakelen. Lees daarom de tips voor handmatig schakelen!
Tips voor handmatig schakelen: zo kunt u het beste schakelen
Natuurlijk kunt u schakelen: het is zo’n beetje het eerste dat de rij-instructeur ons leerde. Dat wil niet zeggen dat we nooit iets fout doen. En die kleine foutjes kunnen slecht zijn voor de auto, vooral voor de versnellingsbak en de koppeling.
Sla geen versnellingen over
Wanneer u in een rap tempo versnelt, lijkt het misschien een goed idee om een versnelling over te slaan. Toch is dit niet verstandig in een handgeschakelde auto. U hoort bij het optrekken iedere versnelling bij langs te gaan. Wanneer u toch probeert om versnellingen over te slaan zult u merken dat de auto te ver doortrekt en in een te laag toerental terecht komt. Om dit verschil in toerental op te vangen zullen uw synchromeshringen harder aan het werk moeten. Dit leidt tot snellere slijting van de synchromeshringen.
Wanneer u wilt terugschakelen kunt u wel versnellingen overslaan. Dat werkt vooral bij een korte afstand om tot stilstand te komen. Bedenk wel goed dat versnellingen overslaan slecht is voor uw versnellingsbak. Probeer daarom zoveel mogelijk alle versnellingen langs te gaan.
Laat uw hand niet rusten op de versnellingspook
Sommige mensen vinden het fijn om een hand te laten rusten op de versnellingspook. Toch is dit ten zeerste af te raden. Doordat de hand die op de versnellingspook ligt, wordt druk uitgeoefend. Deze druk leidt tot een snellere slijtage van de onderdelen in uw versnellingsbak. Om de versnellingsbak een langere levensduur te geven en voor uw eigen veiligheid kunt u het beste beide handen aan het stuur houden.
Maar hoe houdt u uw stuur het best vast? Vroeger werd de ‘tien voor twee-methode’ veel aangeleerd. Toch blijkt dit niet de beste methode te zijn. Met de airbags, die tegenwoordig in iedere moderne auto zitten, veroorzaakt de tien voor twee-stand letsel aan uw handen. Als de airbags uitklappen knallen deze namelijk tegen uw handen aan. De methode die nu aangeraden wordt, is de ‘kwart-voor-drie-methode’. Bij deze methode houdt u uw stuur aan de zijkant vast. Als de airbag uitklapt, worden uw handen niet geraakt. Bovendien heeft u met deze methode de meeste kracht en precisie om te sturen. Welke methode u ook prefereert, houdt twee handen aan het stuur zodat u vlot kunt reageren bij een gevaarlijke situatie.
Trap de koppeling tot de bodem in bij opschakelen
Wanneer u de koppeling niet tot de bodem intrapt als u wilt schakelen, ontkoppelen de tandwielen niet en is het onmogelijk om te schakelen. U zult merken dat de versnellingspook blokkeert en niet naar een andere versnelling gaat. Trap dus altijd eerst de helemaal koppeling in voordat u naar een hogere versnelling schakelt.
Als u af wilt remmen door terug te schakelen hoeft u niet eerst uw koppeling in te trappen. Laat in dit geval eerst uw gas los en laat u de auto in de huidige versnelling uitrollen. Dan trapt u voorzichtig uw rem in en wanneer uw toerental ongeveer duizend toeren heeft bereikt, trapt u de koppeling in om terug te schakelen.
Ook al rijdt u nog zo voorzichtig, toch kan het voorkomen dat u een noodstop moet maken. Veel mensen zijn geneigd om direct de rem in te trappen, maar dit kan slipgevaar veroorzaken. Wat u bij een noodstop het beste kunt doen is terugschakelen en daarbij de rem intrappen. Door deze twee handelingen met elkaar te combineren voorkomt u dat u slipt en de controle over uw auto verliest.
Terugschakelen zonder te schokken
Misschien heeft u het wel eens meegemaakt dat u terug probeerde te schakelen, maar dat de auto begon te schokken. De reden dat een auto schokt bij het terugschakelen is dat er geschakeld wordt terwijl de snelheid van de auto nog te hoog is. De vuistregel om terug te schakelen bij een schakelbak is wanneer de auto minder dan vijftienhonderd toeren maakt.
Rijdt u in de vijfde versnelling, maar wilt u terugschakelen naar de vierde versnelling? Om dit zonder te schokken te doen kunt u het beste schakelen bij een snelheid tussen vijftig en zestig kilometer per uur. Wilt u zonder te schokken terugschakelen naar de derde versnelling? Schakel dan pas wanneer u dertig tot vijfendertig kilometer per uur rijdt. Om naar de tweede versnelling terug te schakelen wordt een snelheid van twintig tot vijfentwintig kilometer per uur aanbevolen. Bent u tot stilstand gekomen of rijdt u langzamer dan tien kilometer per uur? Dan kunt u terugschakelen naar de eerste versnelling. Het terugschakelen is ook mogelijk bij een andere snelheid, maar de kans op een schokkende auto is dan wel groter.
Schakel op het juiste moment
Het juiste moment om te schakelen is soms lastig te bepalen, maar toch is dit van groot belang. Als u op het juiste moment schakelt, voorkomt u dat de auto te veel toeren maakt. Dit is beter voor de motor en leidt tot een comfortabeler gevoel in de auto. De vuistregel is om op te schakelen wanneer de toerenteller tweeduizend toeren bereikt. Bij iedere versnelling hoort een bepaalde snelheid. De eerste versnelling gebruikt u vanaf stilstand tot ongeveer twintig kilometer per uur. Als u deze snelheid bereikt hebt, kunt u doorschakelen naar de tweede versnelling. Deze versnelling is geschikt tot een snelheid van ongeveer dertig kilometer per uur. Dan schakelt u door naar de derde versnelling, die snelheden tot vijftig kilometer per uur aankan. De vierde versnelling is geschikt voor snelheden tot tachtig kilometer per uur en voor hogere snelheden zet u de auto in de vijfde versnelling. Deze snelheden variëren natuurlijk per auto: het model, de leeftijd en brandstof hebben invloed op de ideale snelheid bij schakelen.
Wanneer uw auto schokt bij het opschakelen komt dit hoogstwaarschijnlijk doordat u uw koppeling te snel loslaat of doordat u te weinig gas bijgeeft bij het schakelen.
Hoe kunt u het beste schakelen? Overige tips voor handmatig schakelen
Allereerst is het voor het behoud van uw auto verstandig om op een heuvel ook gebruik te maken van de handrem. Wanneer u constant uw rempedaal gebruikt, zal deze na verloop van tijd tekenen van slijtage gaan vertonen. In veel gevallen kan de handrem uitkomst bieden.
Als u de heuvel weer afrijdt, is het niet verstandig om de auto in zijn vrij te zetten. Als u plotseling afremt, wordt er veel druk uitgeoefend op de remmen. Dit kan leiden tot oververhitting. Het wordt sowieso afgeraden om de auto uit te laten rollen in zijn vrij. Ondanks dat het brandstof bespaart, kan het gevaarlijke situaties opleveren. U heeft namelijk zelf niet meer de controle over de auto. Wanneer er plotseling iets voor uw auto verschijnt, heeft u minder tijd om te reageren. Dit kan leiden tot ongelukken.
Om de versnellingsbak langer mee te laten gaan, houdt u de koppeling niet constant ingedrukt. Als u dit wel doet, leidt dit tot frictie tussen de transmissie en de koppeling. Hierdoor zijn deze onderdelen eerder aan vervanging toe. Om constante frictie te voorkomen kunt u het beste de auto eerst in vrij zetten en vervolgens de koppeling loslaten.
De laatste tip is om de motor te ontlasten door het toerental niet op te laten lopen. Wanneer u bij een laag toerental veel gas geeft, belast u de motor. Wilt u toch versnellen? Schakel dan naar een andere versnelling. Op deze manier krijgt u meer vaart zonder de motor te belasten.
Lees dit artikel met tips voor wanneer uw versnellingsbak niet meer in zn achteruit gaat.
